بیاره شریفه
آرشیو نوشته های منبیاره شریفه
آرشیو نوشته های من
ئیمام ئیبن السلاح الشهرزووری
ئیمام ئیبن السلاح الشهرزووری ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرموێت:
قراءة القرآن کرامةٌ أکرم اللّهُ بها البشرَ ، والملائکةُ لم یُعطوا ذٰلک وهی حریصةٌ على استِماعه من الإنْس
قورئان خوێندن کەرامەتێکە کە خوای گەورە ڕێزی لە مرۆڤ گرتووە و ئەم نیعمەتەی پێ بەخشیوە، وە شتی وا نەدراوە بە فریشتەکان، بۆیە بە تامەزرۆییەوە گوێیان لە خوێندنەوەی #قورئان لە مرۆڤەوە هەیە. وە لە هەر شوێنێک کەسێک ببینن قورئان دەخوێنێت، دەوری دەدەن و گوێ لە خوێندنەکەی دەگرن.
================================================================
کاتێک نوح سڵاوی خودای لێ بێت سواری کەشتییەکە بوو، پیرە پیاوێکی نەناسراوی لەوێ بینی.
بۆیە پرسی: بۆ هاتووی بۆ ئێرە؟
وتی: من هاتووم تا دڵی هاوەڵەکانت لەگەڵم بێت و جەستەیان لەگەڵ تۆ بێت!
نوح سڵاوی خودای لێ بێت فەرمووی: لە کەشتییەکە دەربکەوە، ئەی دوژمنی خودا.
شەیتان وتی: پێنج ڕێگام هەیە بۆ لەناوبردنی مرۆڤ، سێ ڕێگات پێ دەڵێم و دووەکەی ترت پێ ناڵێم.
وەحییەک لە خوداوە بۆ نوح هات، سەلامی خوای لەسەر بێت، کە ئەو سێ ڕێگایه بەکاری تۆ نایەن، داوای لێبکە با دووەکەی ترت پێ بڵێت.
شەیتان وتی: بۆ لەناوبردنی خەلکی دوو شێوازم هەیە کە زۆر گونجاون و ئەوانیش بریتین لە:
"ئیرەیی و تەماح"
من خۆم لەبەر ئیرەیی نەفرەتم لێکرا و دوورخرامەوە، ئادەمم لە بەهەشت دەرهێنا بەهۆی تەماحەوە.
سەرچاوە:
تەلبیس ئیبلیس ئیبن جوزی
ئیمامی غەزالی "رحمه الله تعالی" لە کتیبی ئیحیاءُالعلوم الدین دەفەرموێت :
بسم الله الرحمن الرحیم و صل الله علی سیدنا محمد و علی آله و صحبه وسلم
ئیمامی غەزالی "رحمه الله تعالی" لە کتێبی ئیحیاءُالعلوم الدین دەفەرموێت :
هۆکاری ئەوەی کە ناردنی صلوات بۆ پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وسلم دوو پاداشتی هەیە ئەوەیە کە نەک تەنها ناردنی صلوات یەک کارێ چاک نییە، بەڵکو ناردنی صلوات بۆ پێغەمبەر صلى الله علیه وسلم:
یەک؛ پێکدێت لە نوێکردنەوەی باوەڕ بە خودا .
دووەمیان؛ نوێکردنەوەی ئیمان بە پێغەمبەری خودایه صل الله علیه وسلم
سێیەم؛ داوای کەرامەت و شەرەفە بۆ پێغەمبەری خودا صل الله علیه وسل
چوارەم؛ نوێکردنەوەی ئیمان بە ڕۆژی قیامەت و هەموو جۆرە کەراماتێک .
پێنجەم؛ باسکردنی ناوی بنەماڵەی پێغەمبەر صلى الله علیه وسلم
شەشەم؛ باسکردنی بنەماڵە و هاوەڵ و پێغەمبەرانی تر و هتد) و ئەمەش خۆی دەبێتە هۆی دابەزینی ڕەحمەتی خودا.
حەوتەم؛ دەربڕینی خۆشەویستی بەرامبەر بە بنەماڵەی پێغەمبەر صل الله علیه وسلم
هەشتەم؛ گوێڕایەڵی فەرمانی پێغەمبەری خوا صل الله علیه وسلم کە هانی ئومەتی دا بۆ خۆشویستنی خێزانەکەیان و ئەهلی بەیتی
نۆیەم؛ دووعا کردن لە ناردنی صلوات کە مێشکی عیبادەتە (بەپێی فەرمووده )
دەیەم؛ داننان بەوەی کە هەموو بابەتەکان لە ژێر دەسەڵاتی خودادان، وە پێغەمبەری خودا صل الله علیه وسلم سەرەڕای گەورەیی خۆی، پێویستی بە ڕەحمەتی خودایە، هەروەها ناردنی صلوات بۆ پێغەمبەری خودا صل الله علیه وسلم یەکێکە لە گەورەترین شێوەکانی زیکرکردنی خودا .
اللهم صل علی سیدنا محمد و علی آله و صحبه و سلم بعدد نعمک یا الله
ڕاوچییەک باڵندەیەکی گرت
ڕاوچییەک باڵندەیەکی گرت، باڵندەکەش وتی: ئەی پیاوی بەرێز! لە ژیانتدا گۆشتی مانگا و گۆشتی مەڕت زۆر خواردووە و هەرگیز تێر نەبوویت. لە خواردنی جەستە بچووکی منیش تێر نابیت !
ئەگەر ئازادم بکەی سێ ئامۆژگاری بەنرخت دەکەم بۆ بەدەستهێنانی خۆشگوزەرانی و بەختەوەری. کاتی لە دەستی تۆدام، ئامۆژگاری یەکەم دەکەم
ئەگەر ئازادت کردم کاتێک لەسەربانی ماڵەکەت دادەنیشم ئامۆژگاری دووەمت دەکەم کاتێک لەسەر دارەکە دادەنیشم ئامۆژگاری سێیەم دەکەم.
کابرا ڕازی بوو. باڵندەکە وتی:
یەکەم ئامۆژگاری ئەوەیە: باوەڕ بە قسە مەحاڵەکانی کەس مەکە !
پیاوەکە یەکسەر ئازادی کرد. باڵندەکە لەسەر بانەکە دانیشت .
وتی ئامۆژگاری دووەم ئەوەیە: هەرگیز پەشیمان مەبە لە ڕابردوو پەشیمان مەبە لەوەی لەدەستت دا.
باڵندە بازێکی دا بەسەر قۆچی دارەکەدا و وتی: کاکە گیان لە گەدەمدا مروارییەکی بەنرخ هەیە کە کێشی دە درامە. بەڵام بەداخەوە کات بۆ تۆ و منداڵەکانت نەبوو ئەگەرنا دەوڵەمەند دەبوویت و دڵخۆش دەبوویت پێی .
پیاوی ڕاوچی زۆر دڵتەنگ بوو بە بیستنی ئەمە و ئاه و نالەکانی بەرز بووه.
باڵندەکە پێکەنی و پێی گوت: ئایا من ئامۆژگاریم نەکردیت پەشیمان نەبییەوە لە ڕابردوو؟ یان لە ئامۆژگارییەکانم تێنەگەیشتووی یان کەڕی؟
ئامۆژگاری دووەم ئەوە بوو کە باوەڕ بە قسە مەحاڵەکان نەکەیت. ئەی بێ هەڵوێست هەموو کێشم لە سێ درام زیاتر نییە، چۆن دەکرێت مروارییەکی دە درام لە گەدەمدا بێت؟
کابرا هۆشی هاتەوە بەرە خۆی و وتی ئەی باڵندەی ژیر ئامۆژگاریت زۆر بەنرخە. ئامۆژگاری سێیەمم پێ بڵێ .
باڵندەکە وتی: ئەو دوو ئامۆژگارییەت جێبەجێ کرد تا منیش ئامۆژگاری سێیەمیش بکەم!؟
ئامۆژگاریکردن بە گەمژەیەکی خەوتوو، وەک ئەوە وایە، تۆو، لە زەوی شورەکات دابچێنیت .
وەرمگێراوە لە مەسنەوی مەعنەویەوە
زیکرەکانی بەیانیان
زیکرەکانی بەیانیان
زیکرەکانی بەیانیان بخوێنە، کە خۆشبەختیت بۆ دابین دەکات و لە شەیتانەکانی ئینسانی و جنی دەتپارێزێت و بە درێژایی ڕۆژ پارێزراو دەبێت. هەندێک لەو دوعایانە بریتین لە:
.1 أَصْـبَحْنا وَأَصْـبَحَ المُـلْکُ لله وَالحَمدُ لله ، لا إلهَ إلاّ اللّهُ وَحدَهُ لا شَریکَ لهُ، لهُ المُـلکُ ولهُ الحَمْـد، وهُوَ على کلّ شَیءٍ قدیر ، رَبِّ أسْـأَلُـکَ خَـیرَ ما فی هـذا الیوم وَخَـیرَ ما بَعْـدَه ، وَأَعـوذُ بِکَ مِنْ شَـرِّ ما فی هـذا الیوم وَشَرِّ ما بَعْـدَه، رَبِّ أَعـوذُبِکَ مِنَ الْکَسَـلِ وَسـوءِ الْکِـبَر رَبِّ أَعـوذُ بِکَ مِنْ عَـذابٍ فی النّـارِ وَعَـذابٍ فی القَـبْر
ئێمە و هەموو خەلکی شەومان هێنایە بەیانی بۆ خودا، ستایشیش هی خودایە، هیچ خودایەک نییە جگە لە الله، کە یەکە و هاوبەشی نییە. شانشینی و ستایش تەنها هی ئەوه و ئەو بەهێزە بەسەر هەموو شتێکدا. ئیلاهی! من داوای چاکەی ئەم ڕۆژە و چاکەی دواییت لێ دەکەم، پەنات بۆ دەگرم لە خراپەی ئەوەی لەم ڕۆژە و دوای خۆیدا هەیە. ئیلاهی! پەنات بۆ دەگرم لە تەمبەڵی و خراپەکانی پیری، ئەی پەروەردگار لە ئازاری ئاگر و گۆڕ پەنات بۆ دەگرم.
=================================
.2 اللّهُـمَّ عالِـمَ الغَـیْبِ وَالشّـهادَةِ فاطِـرَ السّماواتِ وَالأرْضِ رَبَّ کـلِّ شَـیءٍ وَمَلیـکَه أَشْهَـدُ أَنْ لا إِلـهَ إِلاّ أَنْت، أَعـوذُ بِکَ مِن شَـرِّ نَفْسـی وَمِن شَـرِّ الشَّیْـطانِ وَشِرْکِهِ ، وَأَنْ أَقْتَـرِفَ عَلـى نَفْسـی سوءاً أَوْ أَجُـرَّهُ إِلـى مُسْـلِم.
خودایا ئەی زانای ئاشکرا و شاراوە! ئەی دروستکەری ئاسمان و زەوی! ئەی پەروەردگاری هەموو شتێک و خاوەنەکەی! شایەدی ئەوە دەدەم کە جگە لە تۆ هیچ خودایەکی ڕاستەقینە نییە؛ پەنات بۆ دەگرم لە خراپەی خۆم پەنات بۆ دەگرم لە خراپەی شەیتان و شیرک و تەڵەی فێڵەکەی، پەنات بۆ دەگرم لە ئەنجامدانی کارێکی خراپ یان زیانگەیاندن بە موسڵمانێک.
=====================================
3- «بِسـمِ اللهِ الذی لا یَضُـرُّ مَعَ اسمِـهِ شَیءٌ فی الأرْضِ وَلا فی السّمـاءِ وَهـوَ السّمـیعُ العَلـیم»
به نام خدایی که با نام وی به هیچ چیز در زمین و آسمان ، گزندی نمی رسد ، و او شنوا وداناست.
سێ جار ئەم دوعایە بخوێنەوە
======================================
4- «اللّهُـمَّ إِنِّـی أَصْبَـحْتُ أُشْـهِدُک ، وَأُشْـهِدُ حَمَلَـةَ عَـرْشِـک ، وَمَلَائِکَتَکَ ، وَجَمـیعَ خَلْـقِک ، أَنَّـکَ أَنْـتَ اللهُ لا إلهَ إلاّ أَنْـتَ وَحْـدَکَ لا شَریکَ لَـک ، وَأَنَّ ُ مُحَمّـداً عَبْـدُکَ وَرَسـولُـک»
=======================================
ئەی خودایه من، ئەم بەیانییە، شایەتحاڵی تۆ و هەڵگرانی تەخت و هەموو فریشتەکانت و هەموو دروستکراوەکانت دەبم کە تۆ خوای و هیچ خوداوەندێکی ڕاستەقینە نییە جگە لە تۆ؛ تۆ کەس و شەریکت نییە، و محمد (د.خ) بەندەو پێغەمبەرتە. ئەم دوعایە چوار جار بخوێنەوە
========================================
-5 اللَّهُمَّ إِنَّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ أَنْ أُشْرِکَ بِکَ شَیْئًا أَعْلَمُهُ، وَأَسْتَغْفِرُکَ لِمَا لَاأعْلَمُهُ
خوایە من پەنات بۆ دەگرم لە شەریک کردن لەگەڵ تۆ شتێک کە دەیزانم، وە داوای لێخۆشبوونت لێ دەخوازم بۆ ئەوەی کە نایزانم . سێ جار
=========================================
6- «أَصْبَـحْـنا عَلَى فِطْرَةِ الإسْلاَمِ، وَعَلَى کَلِمَةِ الإِخْلاَصِ، وَعَلَى دِینِ نَبِیِّنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، وَعَلَى مِلَّةِ أَبِینَا إبْرَاهِیمَ حَنِیفاً مُسْلِماً وَمَا کَانَ مِنَ المُشْرِکِینَ»
سێ جار
=========================================
ئێمە لەسەر سروشتی ئیسلام و وشەی ئیخلاس و لەسەر دینی پێغەمبەرمان محمد وە لەسەر ئایینی ئیبراهیمی باوکمان کە موسڵمانێکی حەنیفە و ئەویش لە موشریکەکان نەبووە.”
=========================================
-7«سُبْحـانَ اللهِ وَبِحَمْـدِهِ عَدَدَ خَلْـقِه ، وَرِضـا نَفْسِـه ، وَزِنَـةَ عَـرْشِـه ، وَمِـدادَ کَلِمـاتِـه»
خودا پاک و جوانە و بە ژمارەی دروستکراوەکانی ستایشی دەکەم و به سنووری ڕەزامەندی ئەو ستایشی دەکەم و بە قورسایی تەختی عه رشی ئەو ستایشی دەکەم و درێژکردنەوەی قسەکانی ستایشی دەکەم .سێ جار
8- رَضیـتُ بِاللهِ رَبَّـاً وَبِالإسْلامِ دیـناً وَبِمُحَـمَّدٍ صلى الله علیه وسلم نَبِیّـاً»
من ڕازیم کە الله رَبَّـی من بێ، و ئیسلام دینم بێ و ڕازیم به پێغەمبەرایەتی محمد صلى الله علیه وسلم. سێ جار
==========================================
9- «أَعـوذُ بِکَلِمـاتِ اللّهِ التّـامّـاتِ مِنْ شَـرِّ ما خَلَـق»
پەنا دەگرم به قسە تەواوەکانی خودا لە خراپەی ئەو شتانەی کە دروستی کردووە.
===========================================
10- «اللّهُـمَّ بِکَ أَصْـبَحْنا وَبِکَ أَمْسَـینا ، وَبِکَ نَحْـیا وَبِکَ نَمُـوتُ وَإِلَـیْکَ النُّـشُور»
ئەی پەروەردگار، بە نیعمەتی تۆ لە خەو هەڵساین و بە نیعمەتی تۆ ڕۆژمان کرد به شەو ؛ ئێمە بە ئیرادە و دەسەڵاتی تۆ دەژین و دەمرین؛ وە گەڕانەوەمان بۆ لای تویه
========================================
11- «لا إلَه إلّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءِ قَدِیرِ»
هیچ خوداوەندێکی ڕاستەقینە نییە جگە لە الله؛ ناوازەیە و هیچ هاوبەشێکی نییە؛ حوکمڕانی هی خۆیەتی و ستایش بۆ ئەو و توانای ئەوەی هەیە هەموو شتێک بکات
ئەگەر بتوانی [سەد جار] کەنەتتوانی؛ دە جار بیخوێنەوە
کاریگەری گوشەگیری و تەنیایی لەسەر مروف
کاریگەری گۆشەگیری و تەنیایی لەسەر مرۆڤ
ئیبن جوزی ڕەحمەتی خوای لێ بێت دەفەرموێت: دوورکەوتنەوە و تەنیایی کاریگەری لەسەر مرۆڤ هەیە کە بە ڕوونی لەناو مرۆڤەکاندا هەستی پێدەکرێت.
چ جۆرە ئیماندارێکن؟ کە لە تایبەتمەندی و تەنیایی خۆیاندا، شەرەف و ڕێزگرتنی خودا دەپار ێزن
ئەوان بەهۆی ترس لە سزای خودا، یان به هیوای بەدەستهێنانی پاداشت، یان بۆ ڕێزگرتن لە گەوره یی خودای بێ هاوتا، شەهوەت و چێژەکان بەجێدەهێڵن.
بەم کارە وەک ئەوە وایە دارە بۆنخۆشە هیندییەکانیان خستبێتە سەر ئاگر، بۆنەکەی بڵاودەبێتەوە، خەڵکی ئەو بۆنە خۆشە؛ دەکێشنە ناو سنگەوە و نازانن لە کوێوە هاتووە.
سەرچاوە:
صید الخاطر حافظ ابن جوزی حنبلی