چیرۆکی حەزرەتی ئووەیسی القرنی (ڕەحمەتی خوای لێ بێت)

پرسیاریان لە حەزرەتی ئووەیسی قەرەنی کرد،(ڕەحمەتی خوای لێ بێت): بەم گەورەیی و پێگەیەی لەلای پێغەمبەری خودا ﷺ هەتبوو , بۆچی هەرگیز نەچووی بۆ خزمەتی؟  

حەزرەتی ئۆوەیس وتی: ئێوە بینیوتانە؟ وتیان: بەڵێ. حەزرەتی ئووەیس وتی: ئێوە تەنها جلوبەرگی موبارەکی ئەوتان بینیوە، بەڵام ئەگەر بە باشی بینیباتان، دەتانزانی برۆکانی موبارەکی چەسپاو بوون یان جیا بوون؟ سەیرە هاوەڵانی پێغەمبەر ﷺ نەیانتوانی وەڵام بدەنەوە .

حەزرەتی ئووەیس دیسان پرسی: ئایا ئێوە عاشقی پێغەمبەر ﷺ بوون ؟ وتیان: بەڵێ، وتی: ئەگەر دۆستایەتیتان ڕاست بوو، لەو ڕۆژەی کە ددانی موبارەکییان لە شەڕی ئوحوددا شکاند بۆچی وەک نیشانەی هاوسۆزی ددانەکانی خۆتان نەشکاند؟ ئایا هاوسۆزی مەرجی هاوڕێیەتی نییە؟

پاشان دەمی کردەوە و هەمووان بینیان کە ددانی نییە. دیسانەوە وتی: من، دیارە، پێغەمبەر صلى الله علیه وسلمم نەبینیبوو ، ددانەکانم  شکاند وەک نیشانەی هاوسۆزی و هاودڵی بۆ پێغەمبەر ﷺ ؛ چونکە ئایینەکەم ئەم خۆشەویستی و هاوڕێیەتییەی لە من دەوێت . 

دوای ئەو قسانە هاوەڵانی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وسلم گریان و داوایان لێکرد دوعایان بۆ بکات. حەزرەتی ئۆوەیس وتی: ئەگەر باوەڕتان هەیە، پێویستە بزانن کە من چەندین جار دوعام بۆ کردوون، چونکە لە هەموو دوعایەکدا دەڵێم :

اللهم أغفر للمؤمنین و المؤمنات

کەواتە ئەگەر تا مردن ئیمانتان لەدەست نەدا، ئەم دوعایە بارودۆخەکەت دەگرێتەوە و ئەگەر ئیمانتان لەدەست بدەن، من دوعا بۆ ئێوە بەفیڕۆ نادەم .

سەرچاوە:

تذڪرة الاولیاء عطارنیشابوری

 سلام_قولا_من_رب_الرحیم#

رابیعەی عەدەوییه رَحِمهُا اللّٰهُ تَعَالَى و گەورەیی صلوات

رابیعەی عەدەوییه ژنێکە لە نێو ژنانی ئیسلامدا بە پاکی و تەقوا و داوێن پاکی ناسراوە ڕەنگە بە پێی قسەکانی شێخ عەتتار (ڕەحمەتی خوای لێ بێت) دەتوانرێت بە جێگرەوەیەکی باش بۆ مەریەمی دایکی عیسی(علی نبینا و علیه الصلاه و السلام) هەژمار بکرێت.

ڕابیعە  بە واتای "چوارەم " دێت و لەبەر ئەوەی چوارەمین کچ بووە که خودای گەوره بە دایک و باوکی بەخشیوە , ناوی "رابیعە"یان پێنا.

دەوترێت ئەو شەوەی  ڕابیعە لەدایک بووە , لە ماڵی باوکیدا تەنانەت قوماشێکیش نەبووە بۆ پێچانی ڕابیعە و دڵۆپێک ڕۆن نەبووە بۆ چەورکردنی ناوکی و هەروەها هیچ چرایەک بو ڕووناکی و بینینی نەبووه.

باوکی چووە ماڵی دراوسێیکان بۆ ئەوەی چرا و جلێکی بۆ بهێنێت بەڵام هەموویان خەوتبوون گەڕایەوە ماڵەوە و خەوی لێکەوت . لە خەودا پێغەمبەری خوا (صلى الله علیه وسلم)ی بینی بە ڕووخسارێکی کراوە پێی فەرموو:

دڵتەنگ مەبە ئەم کچەی تۆ دەبێتە خاتوونێکی بەڕێز کە خوای گەوره له قیامەت شەفاعەتی حەفتا هەزار کەسی ئووممەتەکەم لێ قبووڵ دەکات. پاشان پێغەمبەری خودا (صلى الله علیه وسلم) فەرموویەتی:

بچووه لای ئەمیری بەسرە کە ناوی "عیسایه" قسەی منی بۆ  بگێڕەوە بەو نیشانەیە که هەموو شەوێک سەد جار، و شەوی هەینی چوار سەد جار، سەلەواتم بۆ دەنێری .بەلام شەوی هەینی ڕابردوو، نەزرەکەی لەبیر کرد، بلێ بۆ کەفارەتی ئەو لەبیرکردنە چوارسەد دینارت پێبدات

باوکی ڕابیعە بەیانی لە خەو هەڵسا بە فرمێسکەوە خەونەکەی لەسەر نامەیەک نووسی و چووه لای ئەمیری بەسرە و نامەکەی دا بە کەسێک تا بیگەیەنێتە دەستی .

کاتێک ئەمیری بەسرە نامەکەی خوێندەوە ، بۆ سوپاسکردنی که پێغەمبەری خودا(صلى الله علیه وسلم) یادێکی کردووه فەرمانی دا تا دەهەزار درهەم خێر بدەن بە هەژاران . پاشان چوار سەد دیناری زێڕ و پەیامێکی بۆ باوکی ڕابیعە نارد

دەمەوێت بێیتە کۆشکەکەم تاکو زیارەتت کەم _ نازانم _ _ بەڵام هەرچی بیر دەکەمەوە، دەبینم کە کەسێک بەم پێگە و کەرامەتە کە هەڵگری نامەی پێغەمبەرە (صلى الله علیه وسلم) بێتە کۆشکەکەم، شیاو نییە. _ ئیجازه بده با خۆم بێم و خاکی بەر پێت بکەم بە سورمەی چاوەکانم و قەولی لێسەند کە هەر کاتێک شتێکی پێویست بوو جگە لە خۆی له کەسی تر داوا نەکات.

سەرچاوە: : تذڪرة الاولیاء عطار نیشابوری

#سلام_قولا_من_رب_الرحیم

کوڕی وەزیر و زانای هونەرمەند (سەعدی شیرازی)

کوڕی وەزیر و زانای هونەرمەند (سەعدی شیرازی)

.

یەکێک لە وەزیرەکان کوڕێکی گێل و حۆلی  هەبوو. ناردی بۆ لای یەکێک لە زاناکان بۆ ئەوەی ئەم کوڕە پەروەردە بکات، ڕەنگە ژیر بێت.

.

زاناکه بۆ ماوەیەک کوڕی وەزیرەکەی پەروەردە کرد و کاریگەر نەبوو. بۆ باوکی ناردەوە کە ئەم کوڕە ژیر نابێت و منیشی شێت کرد.  

.

ئەگەر سەرچاوەی سروشت به نرخ بێت

پەروەردە کردن کاریگەر دەبێت

.

هیچ ژەنگ سرینێک خاسی ناکاتۆ  

ئەگەر ئاسنێک خراپ سروشت بێت

.

ئەگەر سەگ به حەوت دەریا بشۆیتۆ

هەرکه تەڕی کەیت گڵاوتر ئەبێت

.

گەر کەری عیسا بەری بۆ مەککه

کاتێ گەڕاوه هێشتا هەر کەره  

.

#سلام_قولا_من_رب_الرحیم

.

ئەم ماڵە، یان شوێنی منە یان نانی وشک ....

دەگێڕنەوە کە شا شوجاعی کرمانی (ڕەحمەتی خوای لێ بێت)، کچێکی هەبووە و پاشاکانی کرمان خوازبێنیان کردبووە .(کرمان شارێکی قەدیمی ئێرانه)

شا شوجاع  (ڕەحمەتی خوای لێ بێت)، داوای لێکردن سێ ڕۆژ مولەتم بدەن.  لەو سێ ڕۆژەدا سەردانی مزگەوتەکانی کرد تا دەروێشێکی بینی کە بە چاکی نوێژی دەکرد.

 شا شوجاع چاوەڕێی کرد تا ئەو دەروێشە نوێژەکەی تەواو کرد. پێی گوت: ئەی دەروێش! ئایا ژنت هەیە وتی: نەخێر. وتی: کچێکی قورئان خوێنت دەوێت تا هاوسەرگیری لەگەڵ بکەیت ؟ دەروێش وتی: من سێ درهەمم زیاتر نییە، کێ کچم پێ دەدات ؟

وتی: من کچەکەم دەدەم به تۆ هاوسەرگیری لەگەڵ بکه. ئەم سێ درهەمەشت هەیە؛ یەکێکیان بۆ نان و یەکێکیان بۆ عەتر و یەکێکیان بۆ هاوسەرگیری خەرج بکە .

دەروێشیش هاوسەرگیری لەگەڵ  کچی شا شوجاع کرد.شا شوجاع هەر ئەو شەوە کچەکەی ڕەوانەی ماڵی دەروێش کرد. کچەکە کە هاتە ماڵی دەروێش، بینی نانیکی وشک لەسەر گۆزە ئاویک دانرا بوو. وتی: ئەم نانە چییە؟ وتی: لە دوێنێ شەو ماوەتەوه و بۆ ئەمشەو پاشەکەوتم کردووه

کچەکە ویستی لە ماڵی دەروێش بچێتە دەرەوە. دەروێش وتی: دەمزانی کچی شا شوجاع ناتوانێت لەگەڵمدا بژیت و ئامادە نییە هەژاربوونی من قوبووڵ کات

کچەکە وتی: ئەی کوڕی گەنج! من لەبەر هەژاری تو ناڕۆم، بەڵکو لەبەر لاوازی ئیمان و  باوەڕی ناپتەوی تۆ دەڕۆم ؛ بۆچی نیوەی نانی دوێنێ شەوت بۆ ئەمشەو پاشەکەوت کرد و متمانەت بە خودای ڕۆزی دەر نییە؟ بەڵام من سەرم سوڕماوە لە باوکم کە بیست ساڵە منی هێشتۆتەوە و دەڵێت: من تو دەدەم به پیاوێکی خواپەرست. بەڵام منی بەخشی بە کەسێک کە متمانەی بە خودای بژیوی گەیەن نیه  

دەروێش وتی: سزای ئەم تاوانە چییە؟ کچەکە وتی: سزای ئەم تاوانە ئەوەیە ئەم ماڵە، یان شوێنی منە یان نانی وشک

سەرچاوە:

تذکرة الاولیاء عطار نیشابوری

 مترجم: عبدالرئوف اشنویی محمودزاده

شیخ ابنُ حَجَر و جولەکە

دەگێڕنەوە کە (شێخ حافظ ابنُ حَجَر) (ڕەحمەتی خوای لێ بێت) کاتێک سەرۆکی دادوەران بووە، ڕۆژێک بە ئەسپ و جل و بەرگی جوانەوە بەناو بازاڕدا تێدەپەڕێت .

.

کاتێک جوولەکەیەک کە ڕۆنی گەرمی دەفرۆشت و جلەکانی چەور و لەڕادەبەدەر پیس بوون بەپەلە هوروژم دەکات بو لای شێخ.

.

جولەکە هەوساری ئەسپی شێخ ابنُ حَجَری، گرت وتی: ئەی شێخی ئیسلام، تۆ بانگەشەی ئەوە دەکەیت کە پێغەمبەرەکەت فەرموویەتی: "دونیا زیندانی ئیماندارە و بەهەشتی بێباوەڕەکانە " .

.

بەڵام ئەم زیندانە چییە کە تۆ تێیدایت و ئەم بەهەشتە چییە کە من تێیدام !!

شیخ ابن حجر (ڕەحمەتی خوای لێ بێت) وەڵامی دایەوە: بەراوردم کرد بەو نیعمەتانەی کە خودا لە قیامەتدا بۆی ئامادە کردووم؛ وەک ئەوە وایە لە زیندان بم.

.

 وە تۆ بەراورد دەکرێیت بەو ئازارە پڕ لە ئیش و ژانه کە لە قیامەتدا بۆت ئامادە کراوە، وەک ئەوەی ئیستا لە بەهەشتدا بیت جولەکەکە بەم هۆیەوە موسڵمان بوو.

.

فیض القدیر شرح الجامع الصغیر المناوی

 مترجم: عبدالرئوف اشنویی محمودزاده