بوچوونی مەولانا شێخ ئەحمەدی فاروقی سەبارەت به تەسەووف و سۆفیەکان

بوچوونی مەولانا شێخ ئەحمەدی فاروقی سەرهەندی "مجدد الف ثانی" رحمه الله

سەبارەت به تەسەووف و سۆفیەکان

ئیمامی رەبانی رحمه الله لە کتێبەکەیدا: (الانوار القدسیه)  دەفەرموێت: ئەی برای موسڵمان ئەم ڕاستییە بزانە کە خودا له سەر ئیمەی واجب کردووه کە گوێڕایەڵی بین و دوور بکەوینەوە لە گوناهەکان.

لە کاتێکدا ئەم کارانە بە ئێمە سپێردراوە، پێویستە بە دڵسۆزی و پاکی تەواوەوە عیبادەت ئەنجام بدەین ئەم جۆرە پەرستن و کۆیلایەتییە بەبێ ئەوەی لە سیفەتە باشەکاندا فانی ببێت و بەبێ خۆشەویستی و هاوڕێیەتی، بوونی نییە

بۆیە پێویستە ئێمە بۆ پێشەوە و بە ڕێگای سۆفییە، کە خۆشەویستی و فەنایه، هەنگاو بنێین، تا حەقیقەتی ئیخلاس فام بکەین.

چونکە ڕێگای سۆفی تا ڕادەیەکی زۆر کامڵ و حەقیقەتە، کە بنەماکەی پەیڕەوکردنی سوننەت و میتۆدی پێغەمبەرە(صل الله علیه و آله وسلم)

چونکە لە دەستووری ئەم قەومە ڕوون و ئاشکرایە کە ڕێساکانی شەریعەت جێبەجێ بکرێت و پەیڕەوی لە سوننەت بکەن و دوور بکەونەوە لە بیدعەو داهێنان.

وە هاوسەنگ کردنی مەرج و ڕەفتار بە پێی شەریعەت و دانانی سوننەت و شێوازی پێغەمبەر لە پێش هەموو شتێکەوە بەریز و حورمەتداره بەسەر هەموو مەرج و ڕەفتارەکانی تردا.

ئەو سۆفیگەریه پاکه، کە بەنیازم بیناسێنم، هەمان شێواز و میتۆدی گەورەکان و پیاوماقولەکانی دین بووە

لێرەدا باسی ئەو تاقمە ناکەم کە ناو و داب و نەریتی هاوبەشیان لەگەڵ سۆفیدا هەبووە، بەڵام لە باوەڕ و پراکتیکەکەیاندا بە پێی شەریعەت و سوننەت ڕەفتاریان نەکردووه و لەگەل تەسەوفی راستی جیاواز و دژبەیەکن

چونکە سۆفیگەری زیاتر دەوڵەت و ڕووناکی ئیلاهییە نەک و دەمه قاله و ناکۆکی و هەرکەسێک لەسەر ئەم ڕێگا ڕاست و دروستە بجوڵێت، بە فەزڵی خودا ئەم نیعمەتە و نیعمەتەکانی تری ئەم قەومە دەگرێتەوه 

چیرۆکی حەزرەتی ئووەیسی القرنی (ڕەحمەتی خوای لێ بێت)

پرسیاریان لە حەزرەتی ئووەیسی قەرەنی کرد،(ڕەحمەتی خوای لێ بێت): بەم گەورەیی و پێگەیەی لەلای پێغەمبەری خودا ﷺ هەتبوو , بۆچی هەرگیز نەچووی بۆ خزمەتی؟  

حەزرەتی ئۆوەیس وتی: ئێوە بینیوتانە؟ وتیان: بەڵێ. حەزرەتی ئووەیس وتی: ئێوە تەنها جلوبەرگی موبارەکی ئەوتان بینیوە، بەڵام ئەگەر بە باشی بینیباتان، دەتانزانی برۆکانی موبارەکی چەسپاو بوون یان جیا بوون؟ سەیرە هاوەڵانی پێغەمبەر ﷺ نەیانتوانی وەڵام بدەنەوە .

حەزرەتی ئووەیس دیسان پرسی: ئایا ئێوە عاشقی پێغەمبەر ﷺ بوون ؟ وتیان: بەڵێ، وتی: ئەگەر دۆستایەتیتان ڕاست بوو، لەو ڕۆژەی کە ددانی موبارەکییان لە شەڕی ئوحوددا شکاند بۆچی وەک نیشانەی هاوسۆزی ددانەکانی خۆتان نەشکاند؟ ئایا هاوسۆزی مەرجی هاوڕێیەتی نییە؟

پاشان دەمی کردەوە و هەمووان بینیان کە ددانی نییە. دیسانەوە وتی: من، دیارە، پێغەمبەر صلى الله علیه وسلمم نەبینیبوو ، ددانەکانم  شکاند وەک نیشانەی هاوسۆزی و هاودڵی بۆ پێغەمبەر ﷺ ؛ چونکە ئایینەکەم ئەم خۆشەویستی و هاوڕێیەتییەی لە من دەوێت . 

دوای ئەو قسانە هاوەڵانی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وسلم گریان و داوایان لێکرد دوعایان بۆ بکات. حەزرەتی ئۆوەیس وتی: ئەگەر باوەڕتان هەیە، پێویستە بزانن کە من چەندین جار دوعام بۆ کردوون، چونکە لە هەموو دوعایەکدا دەڵێم :

اللهم أغفر للمؤمنین و المؤمنات

کەواتە ئەگەر تا مردن ئیمانتان لەدەست نەدا، ئەم دوعایە بارودۆخەکەت دەگرێتەوە و ئەگەر ئیمانتان لەدەست بدەن، من دوعا بۆ ئێوە بەفیڕۆ نادەم .

سەرچاوە:

تذڪرة الاولیاء عطارنیشابوری

 سلام_قولا_من_رب_الرحیم#

رابیعەی عەدەوییه رَحِمهُا اللّٰهُ تَعَالَى و گەورەیی صلوات

رابیعەی عەدەوییه ژنێکە لە نێو ژنانی ئیسلامدا بە پاکی و تەقوا و داوێن پاکی ناسراوە ڕەنگە بە پێی قسەکانی شێخ عەتتار (ڕەحمەتی خوای لێ بێت) دەتوانرێت بە جێگرەوەیەکی باش بۆ مەریەمی دایکی عیسی(علی نبینا و علیه الصلاه و السلام) هەژمار بکرێت.

ڕابیعە  بە واتای "چوارەم " دێت و لەبەر ئەوەی چوارەمین کچ بووە که خودای گەوره بە دایک و باوکی بەخشیوە , ناوی "رابیعە"یان پێنا.

دەوترێت ئەو شەوەی  ڕابیعە لەدایک بووە , لە ماڵی باوکیدا تەنانەت قوماشێکیش نەبووە بۆ پێچانی ڕابیعە و دڵۆپێک ڕۆن نەبووە بۆ چەورکردنی ناوکی و هەروەها هیچ چرایەک بو ڕووناکی و بینینی نەبووه.

باوکی چووە ماڵی دراوسێیکان بۆ ئەوەی چرا و جلێکی بۆ بهێنێت بەڵام هەموویان خەوتبوون گەڕایەوە ماڵەوە و خەوی لێکەوت . لە خەودا پێغەمبەری خوا (صلى الله علیه وسلم)ی بینی بە ڕووخسارێکی کراوە پێی فەرموو:

دڵتەنگ مەبە ئەم کچەی تۆ دەبێتە خاتوونێکی بەڕێز کە خوای گەوره له قیامەت شەفاعەتی حەفتا هەزار کەسی ئووممەتەکەم لێ قبووڵ دەکات. پاشان پێغەمبەری خودا (صلى الله علیه وسلم) فەرموویەتی:

بچووه لای ئەمیری بەسرە کە ناوی "عیسایه" قسەی منی بۆ  بگێڕەوە بەو نیشانەیە که هەموو شەوێک سەد جار، و شەوی هەینی چوار سەد جار، سەلەواتم بۆ دەنێری .بەلام شەوی هەینی ڕابردوو، نەزرەکەی لەبیر کرد، بلێ بۆ کەفارەتی ئەو لەبیرکردنە چوارسەد دینارت پێبدات

باوکی ڕابیعە بەیانی لە خەو هەڵسا بە فرمێسکەوە خەونەکەی لەسەر نامەیەک نووسی و چووه لای ئەمیری بەسرە و نامەکەی دا بە کەسێک تا بیگەیەنێتە دەستی .

کاتێک ئەمیری بەسرە نامەکەی خوێندەوە ، بۆ سوپاسکردنی که پێغەمبەری خودا(صلى الله علیه وسلم) یادێکی کردووه فەرمانی دا تا دەهەزار درهەم خێر بدەن بە هەژاران . پاشان چوار سەد دیناری زێڕ و پەیامێکی بۆ باوکی ڕابیعە نارد

دەمەوێت بێیتە کۆشکەکەم تاکو زیارەتت کەم _ نازانم _ _ بەڵام هەرچی بیر دەکەمەوە، دەبینم کە کەسێک بەم پێگە و کەرامەتە کە هەڵگری نامەی پێغەمبەرە (صلى الله علیه وسلم) بێتە کۆشکەکەم، شیاو نییە. _ ئیجازه بده با خۆم بێم و خاکی بەر پێت بکەم بە سورمەی چاوەکانم و قەولی لێسەند کە هەر کاتێک شتێکی پێویست بوو جگە لە خۆی له کەسی تر داوا نەکات.

سەرچاوە: : تذڪرة الاولیاء عطار نیشابوری

#سلام_قولا_من_رب_الرحیم

لەبیرنەکردنی گوناه

بسمه سبحانه و تعالی

سوهەیلی کوری عەبدوڵڵا (رح) دەفەرموێت: تەوبە بریتییە لە لەبیرنەکردنی گوناهەکەت.

شێخ جونەیدی بەغدادی (رح) دەفەرموێت: تەوبە بریتییە لە لەبیرکردنی گوناهی خۆت.

هەریەکەیان ئاماژە بە دۆخێکی دیاریکراو دەکەن. سۆهەیل ئاماژەیە بۆ بارودۆخی موریدەکان و شێخ جونەید ئاماژەیە بۆ تەوبەی ئەو زانایانەی کە بەهۆی زاڵبوونی زیکر لە دڵیاندا ناتوانن گوناهەکانیان بیربکەنەوە.

اللهم صل علی سیدنا محمد و علی آل سیدنا محمد

عدد ما فی علم الله صلاه دائمه بدوام ملک الله

شەریعەت و فەلسەفە

بسمه سبحانه و تعالی

خوێندنەوەی ئەم بابەته زۆر گرینگه

.

ئیمام ئەبو ئیبراهیم بن محمد بوخاری، شیکەرەوەی کتێبی {التعرّف لمذهب التصوّف} دەنووسێت:

کۆدەنگی ئەم تەریقەتە (سوفیە) ئەوەیە کە هەرچی خودای متعال لە کتێبەکەیدا ئەرکی سەرشانی بەندەکانی کردووه وە هەرچی پێغەمبەر (صلى الله علیه وسلم) واجبی کردبێت ئەوە ئەرکێکی واجبە و پێویستە بۆ دانا و ژیرەکان و هەموو مسولمانان که نابێت لە فەرزەکان بوەستن و بە هیچ شێوەیەک ڕێگەی پێنادرێت تەمبەڵی بکرێت ، تەنانەت ئەگەر پیاوچاکیش بێت ، یان پارێزەرێک یان عارفێک بێت. هەرچەنده تەواوی پلە و پایەکانی تەسەووفی بەدەست هێنابێت یان ئەگەر به بالاترین دەرەجەی ئیجتهادیش گەیشتبێت.

مانای ئەم وتەیە کە باسمان کرد ئەوەیە کە بەندە نابێت ڕەوشتەکانی شەریعەتی ئیسلام لەدەست بدات لە هەر بارودۆخێکدا.    

لە (ئەسرار التوحید) دا باس لەوە کراوە: " شێخی ئێمە ئەبو سەعید قدّس‌الله روحه العزیز فەرموویەتی "هەرچیمان خوێندبوویەوە و بینیبوومان، بیستبێتمان یان  نووسراوه بووبێت لەو کردارانەی کە رسول الله(صلی الله علیه وسلم) کردبێتی یان فەرمووبێتی ، ئێمە هەموومان جێبەجێ کردووه و هەروەها خوو و شێوازی هەموو شێخەکان ئاوابووه. وە بە درێژایی تەمەنیان، پەیڕەوی لە نەریتی پێغەمبەر (صلی الله علیه وسلم) و سوننەت و زیکر و عیبادەتی ئەویان واجب کردووە لەسەر خۆیان  

لە کتێبی (مرصاد العباد‌)دا لە شێخ نەجمەدین ڕازیەوە خوێندمانەوە: " لێرەدا  فەیلەسوفەکان بە هەڵەدا چوون... کە ناچار نەبوون گوێڕایەڵی پێغەمبەران بن... پێیان وابوو هەموو شتێک عەقڵە... ئەوان نەیاندەزانی کە لە دەرەوەی عەقڵ ئامرازی تر هەن کە مرۆڤ هەزار جار لە عەقڵ بەرزتر دەکەنەوە . وەکوو (دل و سرّ و روح و خفیّ و اخفی) ئەم ئامێرانە بە عەقڵ تێناگەن، هەروەها بە عەقڵیش ناچێنرێت، چونکە خودی عەقڵ توانای تێگەیشتن لە خۆی نییە و لە خۆیدا پەککەوتە و نەخۆشە.

چونکە ئەم ڕستەیە، پێویستیان بە دکتۆرێکی شه رعی هەیە، بۆ ئەوەی بتوانن بە پێی یاسای لەم وتەیە دەردەکەوێت کە: وەک چۆن چرایەک پێویستی بە ڕۆن هەیە بۆ ئەوەی بە داگیرساوی بمێنێتەوە، پاراستنی ئیمانیش پەیوەستە بە کردەوە و جێبەجێکردنی ڕێساکانی شەریعەتەوە، وە وازهێنان لە کردەوەکان هاوتایە لەگەڵ کوژاندنەوەی چرای ئیمان. چارەسەری هەر یەکێکیان بکەن، چونکە چاوی عەقڵی کۆمەڵێک چەوتیان بە چاوپۆشی خراپەکاری بەستووە، بێبەش بوون لە بینینی تایبەتمەندییەکانی شەریعەت و یاسای پێغەمبەران، بە گاڵتەجاڕی و بێڕێزیەوە سەیریان دەکرد و شانازییان بە پێشوازیی عەقڵ و سەرلێشێواوییەکەیەوە دەکرد

لە کتێبی "مصباح الهدایه‌ومفتاح الکفایه" لە نووسینی شیخ عزّالدّین‌محمود‌کاشانی ، هەروەها دەخوێنینەوە: "ئیمان وەک چرای فانووس وایە و کردار  وەک نەوت وایە" وەک چۆن ڕووناکی چرایەک بە یارمەتی ڕۆن زیاد دەکات و گەشاوەتر دەبێت، ڕووناکی ئیمانیش بە یارمەتی ڕۆنی کردەوه زیاد دەکات و گەشاوەتر دەبێت. لەم وتەیە دەردەکەوێت کە: وەک چۆن چرایەک پێویستی بە ڕۆن هەیە بۆ ئەوەی بە داگیرساوی بمێنێتەوە، پاراستنی ئیمانیش پەیوەستە بە کردەوە و جێبەجێکردنی ڕێساکانی شەریعەتەوە، وە وازهێنان لە کردەوەکانی شەریعەت هاوتایە لەگەڵ کوژاندنەوەی چرای ئیمان.

اللهم صلی علی سیدنا محمد و علی آل سیدنا محمد عدد مافی علم الله

صلاه دائمه بدوام ملک الله

121