گەورەکانی ئه هلی سوننەت و جەماعەت

گەورەکانی ئه هلی سوننەت و جەماعەت

1-   ئیمام ابوحنیفه نعمان بن ثابت

2-    ئیمام مالک بن انس

3-    ئیمام محمد  ادریس شافعی

4-    ئیمام احمد بن حنبل

(1)

ئیمامی ئەعزەم ئەبوحەنیفە ڕەحمەتی خوای لێ بیت

نُعمان بن ثابت بن زوطا بن مرزبان  ناسراو به ابوحَنیفه (۸۰–۱۵۰ ه‍.ق کوچی رەچەڵەکی دەگاتە یەزدگردی سێیەم کە دوا پاشای ساسانییەکانە. لە کوفه ژیاوه و لە بەغدا کۆچی دوایی کردووە.

.

 زانای زاهید و خۆپارێز، فرەخاکەڕایی فره ڵاڵانه وه و پاڕانەوە لە خودا، خسڵەتی ئەم پایه بەرزه بووه.

.

یەکێکە لەو شوێنکەوتوانە (تابعین) سەرەتاییانەی کە بەگوێرەی وتەیەک، شازدە سەحابه (خودا لێیان ڕازی بێت)ی بینیوە، لەوانە (ئەنەسی کوری مالیک، جابیری کوری عەبدوڵڵا، و عەبدوڵڵای کوری ئەنەسی الجهنی) و فەرموودەی(حدیث) لێیان بیستووە.

 دامەزرێنەری ئایینی حەنەفی بووه که یەکێکە لە چوار مەزهەبی ئەهلی سُنَت و جَماعَت. شوێنکەوتوانی ئەبو حەنیفە پێیان دەوترێت حەنەفی.

 ئەبو حەنیفە جگە لەوەی  موجتەهید و مەرجەعی تەقلید بووە، بازرگانێکی سەرکەوتوویش بووە. لە نێو سوننەکاندا بە یەکێک لە گەورەترین موجتەهیدەکان دادەنرێت.

لە حیجازیش خوێندوویەتی و خوێندکاری عەبدوڵڵا بن مەسعود و عەبدوڵڵا بن عەباس(ڕەحمەتی خوایان لێ بیت) بووە کە لە هاوەڵانی پێغەمبەر(صل الله علیه و سلم) بوون.

ئیمامی ئەعزەم بەرهەمی زۆری هەیە، ناوی هەندێکیان ئەمانەن:

1- فقه اکبر 2- فقه ابسط 3- عالم و متعلم 4- الرد علی القدریه 5- الوصیة.

.

گرنگترین قوتابیانی ئەو پایەبەرزە بریتی بوون لە:

1-    ئەبو یوسف (بەناوبانگترین) (113-183).

2-    ئەبو عەبدوڵڵا محمدی کوری حەسەنی شیبانی (132-187).

3-    زفری کوری الزهیل (110-158).

4-    حەسەنی کوری زیادی لولوی کوفی.

.

زۆرینەی موسڵمانانی جیهان شوێنکەوتووی ئیمامی ئەبو حەنیفەن ڕەحمەتی خوای لێ بێت. لەوانە موسڵمانانی تورکیا، سعودیە، سوریا، ئوردن، ئەفغانستان، ئاسیای ناوەڕاست و چین، پاکستان، هیندستان، بەنگلادیش، ئەندەنوزیا و هتد...

.

مترجم عبدالرئوف اشنویی محمودزاده

 اَللَّهُمَّ لَکَ اَلْحَمْدُ مِلْءَ اَلسَّمَاوَاتِ وَ مِلْءَ اَلْأَرْضِ وَ مِلْءَ مَا بَینَهُما وَ مِلْءَ مَا شِئْتَ مِنْ شَیْءٍ بَعْدُ .