خەلافەتی حەزرەتی عوسمان(رضی الله عنه)بەشی سییه م

ڕەوتی کرۆنۆلۆژی ڕووداوەکانی ئاژاوەی گەورە لە دژی خەلافەتی

حەزرەتی عوسمان(رضی الله عنه(بەشی سییه م

.

وەک وتراوە: وەلید لە سەردەمی عومەر بن خەتابدا(رضی الله عنهما)پارێزگاری ناوچەی "الجزیرە" بووە، کە دەکەوێتە نێوان ڕووباری دیجلە و فورات لە بەشی باکووری عێراق. لەم ناوچەیەدا ژمارەیەک مەسیحی عەرەبی (بنی تغلب) دەژیان کە هەندێکیان لای وەلید موسڵمان بوون!

.

 یەکێک لەوانەی موسڵمان بوو، یەکێک بوو لە گەورەکانی ئەو خێڵه بە ناوی (ئەبو زوبەید)، کە دۆستایەتی و خۆشەویستییەکی زۆری لە نێوان خۆی و وەلید بن عقبەدا هەبوو!

.

دوای ئەوەی حەزرەتی عوسمان بن عەفان (وەلید بن عقبەی) (رضی الله عنهما) لە پارێزگاری جەزیرەوە ناردە کوفە، ئەبو زوبەید هەندێک جار دەچووە کوفە بۆ سەردانی وەلید.

.

لە یەکێک لەو سەفەرانەدا (ئەبو زوبەید) دەچێت بۆ سەردانی ماڵی وەلید و ئەو سێ بنەماڵەیەی کە منداڵەکانیان لە سێدارە درابوون - واتە –ابومورّع و ابوزهیر و ابوشبیل – لە هاتنی ئەو ئاگادار کران.

.

چوونە لای هەندێک لە کەسایەتییەکانی شاری کوفە و پێیان گوتن: وەلید بن عقبە حاکمی شارەکە لەگەڵ هاوڕێکەی ئەبو زوبەید(رضی الله عنهما)  لە ماڵەکەیدا شەراب دەخۆنەوە!؟

.

هەندێکیان هاتنە ماڵی وەلید بۆ ئەوەی بابەتەکە بزانن، لەکاتێکدا ئەو لەگەڵ هاوڕێکەی ئەبو زوبەید قسەی دەکرد!

.

وەلید کە بینی چەند کەس هاتوونەتە ناو ماڵەکەیەوە، ئەوەی لەبەردەمیدا بوو لەژێر کورسیەکدا شاردیەوە، ئەوان کە لە گۆشەی پەنجەرەکەوە تەماشایان دەکرد، پێیان وابوو ئەوەی وەلید شاردویەتەوە لە ڕاستیدا شەرابە!؟  

.

ئەوان چوونە ناو ماڵەکە و یەکسەر یەکێکیان چووە سەر جێگاکەی نزیک وەلید تا ئەو شەرابەیان پیشان بدات کە پێی وابوو شاردوویەتەوە! کە دەریهێنا، بینیان چەند دەستە ترێ لە سینییەکی بچووکدایە!؟

.

چونکە کاتێک وەلید هەستی بە هاتنی ئەوان کرد بەهۆی کەم بوونی ترێیەکە ، شەرم دایگرت چونکه بەشی ئەوانی نەدەکرد، و ترێش نەمابوو بیهێنێت!بویه لەژێر کورسیەکدا شاردیەوە، بەڵام ئەو یاخیانه ئەو دەنگۆیەیان بڵاوکردەوە کە دەفرە شەرابەکەی لێ شاردونەتەوە!

.

بەڵام ئەو چەند کەسایەتیە ناسراوە بە توندی ئەو یاخی و بوختانکەرانەیان سەرزەنشت کرد و داوای لێبوردنیان لە وەلید کرد و وتیان: ئەوانه مرۆڤی یاخی و درۆزنن، وە ناڕەحەتن لە جێبەجێکردنی فەرمانی خودا سەبارەت بە منداڵەکانیان، هەر بۆیە دەنگۆ لەسەر تۆ بڵاودەکەنەوە

.

)ولید بن عقبه) لە پێوەندی لەگەڵ ئەم بابەتەدا هیچ هەنگاوێکی نەگرتەبەر و ڕێگای سەبر و لێبوردەیی گرتەبەر و حەزرەتی عوسمان بن عەفانیشی(رضی الله عنهما) ئاگادار نەکردەوە، و بە سەبر و لێبوردەیی خۆی، ئەوانی بەخشی (تاریخ طبری : ج 4 ص 273 – 274(

.

کینەیان بەرامبەر وەلید زیاتر بوو، یەکێکیان بە ناوی (جندب ازدی، ابوزهیر) لەگەڵ کۆمەڵێک یاخی تردا چوونە لای عەبدوڵڵا بن مەسعود خوا لێی ڕازی بێت، پێیان گوت: (ولید بن عقبه) پارێزگارەکەیان لە ماڵەوە شەراب دەخواتەوە. دریژەی هەیە................

اللهم صل علی سیدنا محمد و علی آل سیدنا محمد و علی اهل بیته بِعَدَدِ نِعَمِکَ یاالله

وەرگێڕ: عبدالرئوف اشنویی محمودزاده

لە فارسییەوە وەرمگێڕاوە بۆ زمانی کوردی