خەلافەتی حەزرەتی عوسمان(رضی الله عنه) بەشی چووارەم

ڕەوتی کرۆنۆلۆژی ڕووداوەکانی ئاژاوەی گەورە لە دژی خەلافەتی حەزرەتی عوسمان(رضی الله عنه)

بەشی چووارەم

.

(ابن مسعود) خوا لێی ڕازی بێت وەڵامی دانەوە و وتی: هەرکەسێک بەنهێنی کارێک بکات ئێمە مۆڵەتمان نییە سیخوڕی بەسەر بارودۆخی شەخسی خۆیدا بکەین و حورمەتی ئەو پێشێل ناکەین!؟

کاتێک وەلید لە وەڵامی ئیبن مەسعود بۆ ئەو کەسە سەرەڕو و یاخیانه، ئاگادارکرایەوە تاوانباری کرد و وتی: بۆ چی ئاوا وەڵامی ئەو دوژمنە تاوانبارانەت دایەوە؟ چ هەڵەیەکم کردووە تاکوو  بیشارمەوە؟ ئەمە وەڵامێکە کە دەربارەی تۆمەتبارە بەناوبانگ و پێشینه خراپەکان دەدرێته وه و سوپاس بۆ خوا من هەرگیز شەرابخور نەبوومە و لەمەودواوەش شەرابخور نابم

هەرچۆنێک بێت لەم پەیوەندییەدا لە نێوان وەلید و ئیبن مەسعود(رضی الله عنهما) گفتوگۆیەکی دۆستانەیان ئەنجامدرا و لێکتێنەگەیشتنەکە یەکلایی بووەوە.

ئەو کەسە یاخی و ڕقاویانە بەردەوام بوون لە بڵاوکردنەوەی دەنگۆی خواردنەوەی وەلید لە کوفە و پیلانیان لە دژی داڕشت و هەموو ڕۆژێک زیاتر کەسانی سەرەڕو و داوێن پیس و گەندەڵ لە دەوریان کۆدەبوونەوە کە لەلایەن وەلیدەوە سزا دەدران

ڕۆژێک جادووگەرێک هێنرایە لای وەلید، وەلید پرسیاری لە ئیبن مەسعوود کرد دەربارەی سزای جادووگەرەکە، ئیبن مەسعود وتی: چۆن دەزانیت جادووگەرە؟

لە ساحیرەکەیان پرسی: چ کارێکی سێحراوی دەکەیت؟

وتی: دەتوانم بچمە ناو دەمی کەرەکەوە و لە پشتیەوە بێمە دەرەوە؛

ئیبن مەسعوود بە وەلیدی وت: سزاکەی لە سێدارەدانه

خەڵکێک لە بەردەم ماڵی وەلید کۆدەبوونەوە، که لە نێویاندا یەکێک لەو کەسە یاخیانه هەبوو بە ناوی (جندب ازدی)

(جندب ازدی)دەرفەتی ئەوەی بینی کە ئاژاوە و سەرلێشێواوی دروست بکات و بەبێ ئیزنی وەلید و دەرکردنی حوکمی یەکلاکەرەوە، خێرا چووە لای ساحیرەکە و کوشتی!

وەلید و ئیبن مەسعوود کارەکەی  (جندب ازدی)یان بە کردەوەیەکی دژ بە دەسەڵاتی حکومەت زانی و هەر لەبەر ئەم هۆکارەش فەرمانی زیندانیکردنی دەرکرا. چونکە دانانی سنووری ئایینی لە دەسەڵاتی مرۆڤی ئاساییدا نییە، بەڵکو لە دەسەڵاتی ئیمام و بەرپرسان کەسە پەیوەندیدارەکاندایە.

سەبارەت بە جۆری ئیجرائاتەکەی دژی (جەندەب)، وەلید نامەیەکی بۆ حەزرەتی عوسمان (رضی الله عنهما) نووسی، حەزرەتی عوسمان فەرمانی دا سزای بدرێت و دوای تەواوبوونی سزاکە ئازاد بکرێت! وە داوای لە خەڵک کرد لەسەر بنەمای گریمانەکانی خۆیان ڕەفتار نەکەن و بەبێ مۆڵەتی گەورەکان ڕێسا ئیلاهییەکان جێبەجێ نەکەن.

(جندب)و دەستە لایەنگرانی خراپەکاری و پیلانگێڕییان لە دژی وەلید زیاد کرد !

(تاریخ طبری : ج 4 ص 275)

بەشێک لە یاخیبووەکان کە کینەیان لە وەلید هەبوو، چوونە مەدینە بۆ دیداری حەزرەتی عوسمان(رضی الله عنه) کە  (جندب)یشیان لەگەڵ بوو داوایان لە حەزرەتی عوسمان(رضی الله عنه) کرد چونکە خەڵک لە وەلید توڕەن، لە پارێزگاری کوفە دووری بخاتەوە

حەزرەتی عوسمان(رضی الله عنه) بە بینیان زۆر ڕووخۆش نەبوو و پێی وتن: ئێوە لەسەر بنەمای گومان مامەڵە دەکەن، و شتی وا لە ڕوانگەی ئیسلامەوە قبوڵ ناکرێت، لە لایەکی ترەوە ئێوە بەبێ مۆڵەت کوفەتان بەجێهێشتووە...( تاریخ طبری : ج 4 ص 275 – 277)

کە گەڕانەوە بۆ کوفە، کینەیان لە وەلید و حەزرەتی عوسمان(رضی الله عنهما) زیاتر بوو!

و صل الله علی سیدنا محمد و علی آله و صحبه وسلم بِعَدَدِ نِعَمِکَ یاالله

 وەرگێڕ: عبدالرئوف اشنویی محمودزاده

لە فارسییەوە وەرمگێڕاوە بۆ زمانی کوردی