ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 |
قال الشافعی:
الناس فی الفقه عیال على ابی حنیفة
واتا خەڵکی(مەبەست پێی زانایانە) لەفیقهدا ناتوانن بێ نیازبن لە ابوحنیفە و زانستەکەی وە دەبێ پشتی پێ ببەسترێ...
زۆرێک ئەم وتەیە بەکاردێنن لەسیاقی مەدحی ابو حنیفەدا(نعمان بن ثابت الکوفی)،
بەڵام ئەم ئەسەرە لەشافعییەوە بەهیچ شێوەیەک نەچەسپاوەو بونی نییە،
بەڵکو ئەوەی جێگای پرسیاری جدییە ئەوەیە کە شافعی پێچەوانەکەی لێوە وارد بووە و مەوقفی بەرامبەر ابو حنیفە ڕوونە...
کەوابووئەو ڕیوایەتەی کە باسمان کرد لەسەرەوە(خەڵکی ناتوانن بێنیاز بن لەزانستی ئەبو حنیفە)ڕیوایەتێکی زەعیفە و لە حوفازی اهلی علم ابو نعیمی اسبەهانی و خەتیبی بغدادی هێناویانە و سلسلەی اسنادەکەی چەند مەجهولێکی تێدایە...
بەڵکو ئەوەی سابت بووە لە شافعییەوە دەربارەی ابو حنیفە ئەمانەن...
ابن ابی حاتم دەڵێت ربیعی کوڕی سولەیمان لە شافعییەوە بۆی گێڕاینەوە دەیفەرموو:
ئەبو حنیفە پێشەکی بابەتەکەی (مەبەستی بابەتی فیقهیە)بەهەڵە دادەڕشت و دواتر هەموو بابەتەکەی لەسەر ئەوە بونیاد دەنا(واتە لەسەر هەڵە بونیادی دەنا
هەروەها ابن ابی حاتم دەفەرموویت باوکم بۆی گێڕامەوە(محمدی کوڕی ادریس الرازی)لە هارونی کوڕی سەعیدەوە لە شافعییەوە دەیفەرموو::
کەسم نەبینیوە کتێبی نوسیبێ (واتا خاوەن نوسین) وەکو ئەبو حنیفە عەیبو عاری خۆیی تێدا ڕونکردبێتەوە(مەبەستی ئەوەیە کە جاهل بووە بەحدیس و ئەسەر و لادانێکی زۆری بووە).
ابن ابی حاتم دەفەرموویت باوکم لە یونسی کوڕی عبدالاعلاوە بۆی گێڕامەوە دەیفەرموو::
گوێم لە شافعی بوو دەیفەرموو ڕۆژێک گوێم لێ بوو محمدی کوڕی حەسەن (الشیبانی تەلەبەی ابو حنیفە و مالک)
بوو ڕۆژێک باسی مالک و ابو حنیفە ی دەکرد و دەیگوت :
نەدەبوو هاوەڵەکەی ئێوە فەتوا بدات و هاوەڵەکەی ئێمە بێدەنگ بێت(مەبەستی ئەوەیە هاوەڵەکەی من کە ابو حنیفە یە ئەهلترە و ئەحەقترە بۆ ئەو کارە)...
شافعی دەفەرموویت پێم وت سوێندت دەدەم بەالله ئایا هاوەڵەکەی من کە مالکە زانا بوو بە کتابەکەی الله(قورئان)؟!
وتی بەڵێ ...
وتی دە سوێندت دەدەم بە الله ئایا هاوەڵەکەی ئێمە زانابوو بە سوننەت و حدیسەکانی رسول الله ؟!!
وتی بەڵێ...
وتی دەسوێندت دەدەم بە الله ئایا هاوەڵەکەی ئێمە زانابوو بە ڕاجیایی و اختلافی هاوەڵان لەکۆی بابەتەکاندا؟!!
وتی بەڵێ...
وتی ئەی ئاقڵ بوو ؟!
وتی نەخێر!!!
وتی دەی سوێندت دەدەم بە الله ئایا هاوەڵەکەی تۆ زانابوو بەکتابی الله ؟!
وتی نەخێر!!
وتی ئەی زانا بوو بە سونەتی رسول الله ؟!!
وتی نەخێر!!
وتی ئەی زانا بوو بە اختلاف و ڕاجیای هاوەڵان ؟!
وتی نەخێر!!
وتی ئەی عاقڵ بوو ؟!!
وتی بەڵێ!!!
وتی (شافعی وتی)دەی هاوەڵەکەی ئێمە سێ شتی تێدا کۆبوەتەوە کە فەتوا بەبێ ئەوانە ناکرێت و ناگونجێت وەیەک دانەی تێدا نەبوو(علی سبیل التنزل)،
بەڵام هاوەڵەکەی تۆ سیانی لەوانە تێدا نەبوو کە فەتوادان بەندە لەسەری و بنچینەن بۆ ئەو بابەتە بەڵام یەک دانەی تێدا بوو!!
کەچی دێیت و دەڵێیت نەدەبوو هاوەڵەکەی ئێوە فەتوای بدایە و هاوەڵەکەی ئێمە بێدەنگ بوایە....!!!
دەڵێم:
ئەوەی لەشافعییەوە چەسپاوە لەبەرامبەر ابو حنیفە دا ئەمانەن کە هیچ تەئویلێک هەڵناگرن کە شافعی رحمه الله جەرحی کردووە و زەمی کردووە ،وەبەهیچ شێوەیەک لێوەی وارد نەبووە بەوشەیەکیش مەدحی ئەو پیاوەی کردبێت...
ئەوەی جێگای باسە ئەو ئەسەرەی کە سەرەتا باسمان کرد بەشێوەیەکی تر لە شافعییەوە هاتووە بە سحیحی ئەویش ابنو ابی حاتم لە ربیعەوە دەفەرموویت گوێم لە شافعی بوو دەیگوت (خەڵکی بێنیاز نابن و فەقیرن لەئاستی اهلی عێراقدا لە فیقهدا)...