بۆچوونی ئیمام محمدی غەزالی ڕەحمەتی خوای لێ بێت سەبارەت به تسووف و سوفییه کان

بۆچوونی ئیمام محمدی غەزالی ڕەحمەتی خوای لێ بێت سەبارەت به تسووف و سوفییه کان

بسم الله الرحمن الرحیم و صل الله علی سینا و مولانا محمد و آله و اصحابه و اتباعه اجمعین الی یوم الدین

 .

ئیمام محمدی غەزالی (ڕەحمەتی خوای لێ بێت) لە کتێبی (المنقذ من الضلال)دا ئاوا دەفەرموێت: دوای ئەوەی لە زانستەکانی شەریعەت تەواو بووم، کتێبی (اربعین)م نووسی و  پاشان زانستی فەلسەفەی قەدیمم ده کتێبی (مقاصد الفلاسفه)دا کۆ کردەوه و کتێبی (التهافت)یشم نووسی.

.

ئیمامی غەزالی(قدس سره) لە بارەی سۆفیگەری و تەسەوفەوە دەفەرموێت: کاتێک نووسینی ئەم کتێبانەم تەواو کرد، دەستم کرد بە خوێندنی کتێبی تەسەوف و عیرفان و بۆم دەرکەوت کە شێواز و میتۆدەکانیان لە زانست و کردارەوە دەست پێدەکات.

.

و دەرئەنجامی کارەکانیان بڕینی پیسی ئەخلاقییە و پاککردنەوەی ئەخلاقی سیفەتە سەرزەنشتکراوەکانه، بەجۆرێکە بە ئەنجامدانی ئەم کارانه دڵ ئازاد بێت لە هەر شتێکی تر، جگە لە خودا؛ و بگەن به مەرتەبەی بەدەست هێنانی چێژ و شیرینی زیکری خودا  

هەر لەم کاتەدا بوو کە تێگەیشتم کە ئاگاداربوون لە هزرو بیروباوەڕەکانیان ئاسانترە لە چوونە ناوەوە و بە شێوازی پراکتیکی خۆیان ڕەفتار بکەن، بۆیە دەستم کرد بە خوێندنەوەی کتێبە عیرفانییەکانی وەک:

قوت القلوب ئەبو تالیب مەکی (مەی). خودا ڕەحمەتی لێبکات) و کتێبەکانی حەریس المشابیسی و ڕیساله جۆراوجۆرەکانی شێخ جونەید بەغدادی. وە شەبلی و ئەبو یەزید بەستەمی و کۆمەڵێک کتێب و بۆچوونی تری ئەم گەلە،

.

و منیش وەک کەسێک کە قسە و بۆچوونەکانیانم بەکارهێنا کە  دەیەوێت لە قوتابخانەیەک یان ئایینێکدا لێکۆڵینەوە بکات.

.

بۆیە گەیشتمە ئەم دەرەنجامە کە تاکە ڕێگای گەیشتن بە ڕاستی، قسە و بۆچوونەکانیان مومکین نابیت مەگەر لە ڕێگەی ذەوق و شەوق و ئارەزووی دەروونی و ئاڵوگۆڕی سیفەت و حالاتی عیرفانییەکانیانەوە نەبێت.

.

پاشان درکم بەوە کرد کە سۆفییەکان ساحیبی ڕاستەقینەی ڕێگەی خودان و ئەوانەی لە ڕێگای خودای گەورەدان و بەڕاستی، ڕێگا و ڕەوشتەکانیان باشترینە.

.

ئینجا زانیم که سۆفییەکان ساحیبیدحال و که مالن نه ک ئه هلی قیل و قال

.

.

ته سه وف کامڵترین و دروستترین ڕێگایە بۆ ئەوەی بەندەیەک بگات بە خودا و حەقیقەت، کە ئەخلاقی بەرزی سوفی بەرزترین و کامڵترین ئەخلاقە،

بەڵام ئەگەر عەقڵی هەموو زانایان، حیکمەتی هەموو حەکیمەکان، و زانستی هەموو زانایانی مرۆڤایەتی، ئەگەر بیەوێت گوزارشت لە ئەخلاق و پلەیەکی بەرزتر لە ئەخلاقی سۆفیەکان بکات، لەم ڕووەوە، جگە لە داماوی و بێچاره یی هیچی تر بەدەست ناهێنێن

.

چونکە هەموو ئەخلاق و ڕەفتارەکانی، لە دەرەوە و ناوەوە، لە نووری و رووناکی پیغه مبه رایه تی(صل الله علیه و سلم) و ئایینی پاکه

.

وە هیچ ڕووناکییەکی گەورەتر و گەشاوەتر جگه لە ڕووناکی و نووری پیغه مبه ر(علیه السلاه و السلام) لەسەر زەوی نییە کە بتوانێت ڕووناکی بەسەر جیهان و بوونەوەرەکاندا بدرەوشێنێتەوە

.

بەو هەموو تایبەتمەندیانە بۆم ڕوون بووە کە مەکتەب و مەزهەبی رزگارکه ر و رزگاری به راستی ریگه و پیگه ی سوفییه کانه. بۆچوونی توێژەر چییە سەبارەت بە قوتابخانە و ئایینه ک، کە مەرجی یەکەمیان پاککردنەوەی دڵ و ناوەوەی بەتەواوی و کامل بوونه لە هەر شتێکی تر جگە لە خودا، وە کلیلی ئەوە نوێژکردنە لە کاتی تەکبیری ئیحرامدا کە هەموو بوونەکەی(وجودی) سوفی نقووم دهکا له پایه به رزی و شکوی خودادا و دوا پلەی ئەوەش بریتییە لە فانی بوون لە سیفەتە باڵاکانی پەروەردگاردا.

و آخر دعوانا ان الحمدلله رب العالمین

نووسه ر:دکتۆر عەبدولحەلیم مەحمود ص145

وه رگیر: عبدالرئوف مه حمودزاده

نووسه ر:دکتۆر عەبدولحەلیم مەحمود ل145

وه رگیر: عبدالرئوف