بسم الله الرحمن الرحیم و صل الله علی النبی محمد و آله
پەرستن و دوعای بەیانیان
.
پەرستن و دوعای بەیانیان تایبەتە بەو کەسانەی لە دەرگای ئیلاهی نزیکن
لە کاتێکی وادا ڕەحمەتی خودا و لێخۆشبوونی خودا وەک باران بەسەر دڵ پاکەکاندا دەبارێت؛ لەکۆتایی ئایەتی ١٧ی سورەتی آل عمران و ئایەتی ١٨ی الذاریات، خودای میهرەبان باسی هاوڕێکانی دەکات کە ئەوانەی نزیک لەخوا لەنیوەی شەودا هەڵدەستن و داوای لێبوردن دەکەن.
.
موبارەکترین و گونجاوترین کاتەکان کە خودا دوعای دوعاکاران؛ تەوبەی تەوبە کاران؛ داوای لێبوردن ؛ شیفای نەخۆشەکان؛ دوعا بۆ نەخۆشەکان؛ و دوعای بێدەسەڵات و چەوساوەکان قبوڵ دەکات؛ کات و کاتژمێرێک نییە جگە لە کاتەکانی بەیانی(شفق و فجر)
.
"بەیانیان باشترین کاتە بۆ قبوڵکردنی هەموو نهێنی و پێداویستییەکان"
(شفق و فجر) لە سێیەکی کۆتایی شەوەوە دەست پێدەکات و تا بەیانی بەردەوام دەبێت.
لە فەزڵی بەیانیدا (شفق و فجر) پێغەمبەری پیرۆز صل الله علیه وسلم دەفەرموێت:
.
خودای زۆر لێبووردە و زۆر میهرەبان، هەموو شەوێک تەشریف دێنێت بۆ ئاسمانی دونیا، کە سێیەکی کۆتایی شەو دەمێنێتەوە، دەفەرموێت: کێ بانگم دەکات تا وەڵامت بدەمەوە؟ کێ ئاواتەکانی پێشکەش دەکات، تاکو بۆی ئەوەی بەدی بێنم؛ کێ داوای لێبوردن دەکات بۆ ئەوەی لە گوناهەکانی خۆش بم تاکو لێی خۆش بم م قەڵەمی لێبوردن؛ بەسەر گوناهەکانی دابێنم
بخاری - ۱۱۴۵ و مسلم – ۱۲۶۱
.
شکۆی میللەتی ئیسلام حەزرەتی ئادەم
فەرموودەیە کە ئادەم صلى الله علیه وسلم فەرموویەتی: خودا چوار شەرەفی بە ئوممەتی محمد صل الله علیه وسلم بەخشیوە کە بە منی پیغەمبەر نەدراوە:
تەوبەی من تەنها لە مەککە قبوڵ دەکری، بەڵام ئوممەتی محمد صل الله علیه وسلم لە هەر شوێنێک تەوبە دەکات، قبوڵ دەکرێت.
.
جل و بەرگم لەبەر بوو بەڵام کاتێک گوناهم کرد ڕووت بوومەوە، بەڵام ئوممەتی محمد صل الله علیه وسلم گوناه ەکات و خودا گوناهەکانیان دادەپۆشێت.
.
کاتێک گوناهم کرد، من و هاوسەرەکەم جیا بووینەوە، بەڵام کاتێک ئوممەتی محمد صل الله علیه وسلم تاوانێک ئەنجام بدات، جیابوونەوە لە نێوان ئەوان و ژنەکانیاندا نیه.
.
کاتێک من گوناهم کرد خودا لە بەهەشت دەری کردم، بەڵام ئوممەتی محمد صل الله علیه وسلم لە دەرەوەی بەهەشت گوناهی کردووە و بە تەوبە دەچێتە ناویەوە.
.
سەرچاوە:
تنبیه الغافلین امام فقیه ابولیث نصر ابن محمد حنفی سمرقندی رحمه الله
.
حەزرەتی موسا علیه السلام و ئوممەتی ئیسلام
.
حەزرەتی موسا علیه السلام لە نوسراوه و بەڵگەنامەکاندا لە ئومەتی پێغەمبەری خودا (صلی الله علیه وسلم) تێگەیشتووە
.
موقاتیلی کوڕی سلێمان ڕەحمەتی خوای لێ بێت ئاماژەی بەوەکردووە که پێغەمبەر موسا علیه السلام فەرموویەتی:
.
خودایە من لە لوحەکاندا؛ میللەتێکم بینی کە شەفاعەت دەکات و شەفاعەت دەکرێت، خودایە ئەم میللەته بکە بە ئوممەتی من. خوای گەورە دەفەرموێت: ئەوان ئوممەتی محمد صلى الله علیه وسلمن.
.
حەزرەتی موسا (علیه السلام) فەرموویەتی: خودایه لە لوحەکاندا نووسراوە: میللەتێک هەیە بە پێنج نوێژ تاوانەکانی دەسڕێتەوە، خودایە ئەم میللەته بکە بە ئوممەتی من خوای گەورە دەفەرموێت: ئەوان ئومەتی محمد صلى الله علیه وسلمن.
.
حەزرەتی موسا (علیه السلام) فەرموویەتی: پەروەردگار لە لوحەکاندا نووسراوە: میللەتێک هەیە گەلی گومڕا دەکوژێت تا ئەو ڕادەیەی دەججالیش دەکوژن، خودایه بیانکە بە ئوممەتی من. خوای گەورە دەفەرموێت: ئەوان ئومەتی محمد صلى الله علیه وسلمن.
.
حەزرەتی موسا (علیه السلام) فەرموویەتی: خودایه لە لوحەکاندا نووسراوە: میللەتێک هەیە پاکییەکەی بە ئاو و خاکە، بیانکە بە ئومەتی من. خوای گەورە دەفەرموێت: ئەوان ئومەتی محمد صلى الله علیه وسلمن.
.
حەزرەتی موسا (علیه السلام) دەفەرموێت: خودایه، لە لوحەکاندا نووسراوە: میللەتێک هەیە ئەگەر کەسێک بەنیازی کارێکی چاکە بیت و نەیکات، یەک چاکەی بۆ دەنووسرێت، وە ئەگەر ئەو کارە چاکە بکات، دە چاکە بۆ (حەوت سەد) چاکەی بۆ دەنووسرێت.
.
وە ئەگەر یەکێکیان بەنیازی ئەوە بوو کارێکی ناشیرین بکات بەڵام نەیکات هیچی بۆ نانوسرێت و ئەگەر بیکات یەک گوناهی بۆ دەنوسرێت، خودایه بیانکە بە ئومەتی من. خوای گەورە دەفەرموێت: ئەوان ئومەتی محمد صلى الله علیه وسلمن.
.
حەزرەتی موسا (علیه السلام) فەرموویەتی: خودایه لە لوحەکاندا نووسراوە: میللەتێک هەیە ٧٠ هەزار کەس لە نێویاندا هەن کە بەبێ هیچ حیساب و کتێبێک دەچنە بەهەشتەوە، بیانکە بە ئوممەتی من. خوای گەورە دەفەرموێت: ئەوان ئومەتی محمد صلى الله علیه وسلمن.
.
حەزرەتی مووسا (علیه السلام) دەفەرموێت: خودایه لە لوحەکاندا نووسراوە: ئوممەتێک هەیە باشترین ئومەتە و فەرمان بە چاکە دەکات و ڕێگری لە خراپە و حەرام دەکات، بیانکە بە ئوممەتی من. خوای گەورە دەفەرموێت: ئەوان ئومەتی محمد صلى الله علیه وسلمن.
.
حەزرەتی موسا (علیه السلام) فەرموویەتی: پەروەردگارا لە لوحەکاندا نووسراوە: ئوممەتێک هەیه دوایین گەلن، بەڵام لە ڕۆژی قیامەتدا دەبنە یەکەمین گەل، بیانکەن بە ئومەتی من. خوای گەورە دەفەرموێت: ئەوان ئومەتی محمد صلى الله علیه وسلمن.
.
حەزرەتی موسا (علیه السلام) فەرموویەتی: پەروەردگار لە لوحەکاندا نووسراوە: ئوممەتێک هەیه که له نیویاندا کەسانیک هەن کتێبی ئاسمانی لە سنگیاندایە و دەیخوێننەوە، بیانکە بە ئومەتی من. خوای گەورە دەفەرموێت: ئەوان ئومەتی محمد صلى الله علیه وسلمن.
.
کەواتە پێغەمبەر موسا (علیه السلام) ئاواتی خواست لە ئومەتی محمد (صلی الله علیه وسلم) بێت و خودای گەورە ئایەتەکانی ١٤٤ و ١٥٩ی سورەتی ئەعرەفی دابەزاند کە دەفەرمویت:
.
قالَ یَا مُوسَىٰ إِنِّی اصْطَفَیْتُکَ عَلَى النَّاسِ بِرِسَالَاتِی وَبِکَلَامِی فَخُذْ مَا آتَیْتُکَ وَکُن مِّنَ الشَّاکِرِینَ
.
(خوای گهوره) فهرمووی: ئهی موسا بهڕاستی من تۆم ههڵبژاردوه لهناو خهڵکیدا بههۆی پهیامهکانمهوه و گفتوگۆکردنیشم لهگهڵ تۆدا، جا ههرچیهکم پێبهخشیوویت به توندو تۆڵی بیگرهو پهیڕهوی بکهو ڕای بگهیهنه و ههمیشه و بهردهوام له سوپاسگوزاران به. (144)
.
ومِن قَوْمِ مُوسَىٰ أُمَّةٌ یَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ یَعْدِلُونَ
.
له قهومی موسا کهسانێک ههن (ژیرو هۆشمهندن و شوێنی حهق دهکهون و) ڕێنموویی خهڵک دهکهن و شارهزایان دهکهن بهحهق و ڕاستی، ههر بهو حهقه خهڵکی ڕاست دهکهنهوه (له لادان و سهرکهشی). (159)
.
سەرچاوەکان:
تنبیه الغافلین امام فقیه ابولیث نصر ابن محمد حنفی سمرقندی
کانال تلگرامی ماموستا عبدالحمید مومنی
.
داهاتی دارایی نایاسایی
یەکێک لە خەمەکانی پێغەمبەری خودا، صل الله تعالی علیه و سلم، سەبارەت بە ئومەت، گرنگیدانی زیادەڕۆییە بە پارە و موڵک و کەڵەکەکردنی سەروەت و سامان.
لەم بابەتەدا دەبێتە هۆی ئەوەی لایەنە ئابوورییەکان ڕەنگاوڕەنگتر بن و لایەنەکانی دیکەی ژیان کاڵ ببنەوە، وەک گەشەسەندنی ئەخلاقی، گرنگیدان بە پەروەردە، فراوانبوونی ڕۆحانیەت لە کۆمەڵگادا و هاوشێوەکانی.
هەروەها بەداخەوە مەیلی ڕیبا و قازانج و بەدەستهێنانی حەرامیش لە نیگەرانییەکانی ئەم میللەتە...
مصنف ان ابی شیبه:
پێغەمبەری خودا، صل الله تعالی علیه و سلم، فەرمووی؛ تاقیکردنەوەیەک بۆ هەموو نەتەوەیەک هەیە، ئامرازی تاقیکردنەوەی میللەتەکەی منیش موڵک و ماڵییە.
هەروەها پێغەمبەری خودا خوای گەورە صل الله تعالی علیه و سلم، فەرموویەتی: بەڕاستی موڵک و ماڵی مرۆڤ تاقیکردنەوەیە، ژن و منداڵەکانیشی تاقیکردنەوەن.
رواه احمد و ترمذی و حاکم
خودای مەزن لە بەندە دڵسۆزەکانی قەدەغە کردووە کە موڵک و ماڵی یەکتر بخۆن به بێهودە.
واتە هۆشداری داوە لە هەموو داهاتە ساختەکان وەک ڕیبا و قومار و بەرتیل و فێڵ و موڵک و ماڵی کە دەبێتە هۆی دوژمنایەتی نێوان مرۆڤەکان.
لە فارسییەوە وەرمگێڕاوە
کانال ماموستا عبدالحمید مومنی
بزانه دڵت پاکه..یا... گهردى پێوهیه!
***********
- لەیەکێک لەشارە کۆنەکاندا گەنجێکی سەرمایەدار هەبوو. لەگەڵ ئەوەی سەرماییەکی زۆری پەیداکردبوو هەمیشە بەشوێن ژیریشدا دەگەڕا.
رۆژێک ناوی حەکیمێکی بیست کە کەسێکی ژیرە.
چووە لای حەکیمەکە و پێی ووت: پێویستە وانەیەکەم فێربکەیت.
حەکیمەکەش کە لە ژوورەکەی خۆی دانیشتبوو هەڵسایە سەرپێ و دەستی گەنجەکەی گرتوو بردیە لای پەنجەرەکەوە و ووتی : سەیری دەرەوە بکە چی دەبینی؟.
- گەنجەکە: خەڵکێکی زۆر دەبینم دێن و دەچن و هەژارێکیش دەبینم درۆزەدەکات بۆ پارە.
- حەکیمەکە: پاشان گەنجەی برد لەبەردەم ئاوێنەکەدا وەستاندی و پرسی : سەیرکە ئێستا چی دەبینی؟.
- گەنجەکە: خۆم دەبینم.
- حەکیم: زۆر باشە لە نێوان ئەم شوشەو ئەو شوشەی دیکەدا تەنها یەک بۆیاخ هەیە.
یەکێکیان وات لێدەکات بەس خۆت ببینی ئەویدیکەشیان وات لێدەکات هەمووکەس ببینیت.
دڵی پاک و دڵێکیش گەردی بەسەرەوەبێت ئاوایە.
دڵی پاک وەک شوشەی پەنجەرەیە هەمووکەسی لێوە دیارە.
دڵێکیش گەردی بەسەرەوەبێت وەک ئاوێنە وایە بەس خۆی دەبینێت.
تۆ هەوڵبدە شوشەی پەنجەرەکەبیت.
وەرگیراوە