بیاره شریفه
آرشیو نوشته های منبیاره شریفه
آرشیو نوشته های من
ئاموژگاری و بانگەشە
ئامۆژگاری و بانگەشە
حەزرەتی ئەبو مووسا ئەشعەری خوا لێی ڕازی بێت دەفەرموێت: کاتێک پێغەمبەری خودا سەلامی خودای لەسەر بێت، لە دەستەیەک دەترسا، دەیفەرموو:
اللهمَّ إنَّا نَجْعَلُکَ فی نُحُورِهِمْ، وَنَعُوذُ بِکَ مِنْ شُرُورِهِمْ». (صحیح الجامع)
ئای خوایە! ئێمە دەتخەینە بەینی خومان و ئەوان، و لە خراپەکاری و پیلانگێڕیه کانیان پەنات بو دەهینین.
ئەمه دوعایەکە مرۆڤ کاتێک لە خەڵک دەترسێت دەیڵێت؛ واتە کاتێک هەندێک کەست بینی کە لێیان دەترسیت یان کەسێکت ناسی کە لێی دەترسی؛ بلیین:
اللهمَّ إنَّا نَجْعَلُکَ فی نُحُورِهِمْ، وَنَعُوذُ بِکَ مِنْ شُرُورِهِمْ». (صحیح الجامع)
ئەگەر ئەم دوعایە دڵسۆزانە بێت و به نیەتی دروست و بە ئیرادەی ڕاستەقینە وتووتانە، بۆ ئەوەی پەنابەری بە خوای گەورە ؛ خوای گەورە لە خراپەکاری و پیلانگێڕیه کانیان ده تپارێزێت.
حەزرەتی عومەری کوری خەتاب خوا لێی ڕازی بێت دەفەرموێت:
شیاوی ئەوە نییە هیچ کەسێک گومانی شتێکی خراپ بکات لەو شتانەی کە لە برا موسڵمانەکەی بیستوویەتی، لە کاتێکدا دەتوانێت بە نیازێکی باش لێکی بداتەوە.
محمدی کوری سیرین که له تابعییەکان بو ڕەحمەتی خودای لێ بێت فەرموویەتی:
نادادپەروەرییە بەرامبەر براکەت، کە هەموو ئەو قسە خراپانەی لەسەری دەزانیت، بیلەیت، بەڵام شتە باشەکانی بشاریتەوە.
بەشێک لە سەلەفی سالح فەرموویانه:
خەڵک لە دەروازەی پاشا و سەرکردەکان بەدوای شکۆمەندیدا دەگەڕێن، بەڵام شکۆمەندی نادۆزنەوە تەنها لە گوێڕایەڵی خودای گەورە نەبێت.
کوشندەترین زەربە کە شەیتان لە مرۆڤ دەدات، بێ هیوابوون و نائومێدیه
سەرچاوەکان:
صحیح الجامع
التمهید/ابن عبد البر ۱۸/۲۰
الرفع والتکمیل ص۵۱
إغاثة اللهفان ۷۱/۱
صلوات ناردن بو پێغەمبەره صل الله تعالی علیه وسلم
صلوات ناردن بو پێغەمبەره صل الله تعالی علیه وسلم
یەکێک لە هۆکارەکانی نەمانی خەمەکان و لێخۆشبوونی گوناهەکان
ناردنی سەلام و سەلات بو پێغەمبەره صل الله تعالی علیه وسلم
وە کاریگەری و پاداشتی ناردنی سەلاوات لە ڕۆژی هەینیدا زیاتر گەورەتره
پێغەمبەر صل الله تعالی علیه وسلم بەو کەسەی کە سەلاواتی بۆ دەنێرێت
دەفەرموویت: "خەمەکانت لادەبات و لە گوناهەکانت خۆش دەبێت".
اللهم صل علی سیدنا محمد و علی آله و صحبه و سلم بعدد نعمک یا الله
ترجمه شده از فارسی به زبان کردی سورانی توسط:
حوکمدانی نادادپەروەرانە
حوکمدانی نادادپەروەرانە
حوکمدان بابەتێکی مەترسیدار و زۆر گرنگ و هەستیارە چونکە مامەڵە لەگەڵ مافەکاندا دەکات.
رسول الله صلی الله علیه وسلم دەفەرموێت:
"دادوەرەکان سێ جۆرن: دوو جۆریان لە ئاگردان و یەکێکیان لە بەهەشت دەبێت؛ پیاوێک کە بە ئاگاداری خۆی حوکمێکی ناڕەوای کرد لە ئاگردایە، حاکمێک کە مافی خەڵک لەناو دەبات ،بەهەمان شێوە دەچێتە دۆزەخەوە، بەڵام دادوەرێک کە حوکمێکی دروست بکات، دەچێتە بەهەشتەوە.
وە هەروەها لە فەرموودەیەکدا هەیە کە پێغەمبەر صل الله علیه وسلم فەرموویەتی: هەرکەسێک بەرپرسی کاروباری ئەم ئومەتە بێت و ڕەفتارێکی دادپەروەرانەی تێدا نەکات، خودا دەیخاتە خوارەوە بۆ دۆزەخ.
(مستدرک حاکم ۹۰/۴-۹۱)
پێغەمبەری خودا صل الله علیه وسلم، فەرموویەتی: نەفرەتی خودا لەسەر "راشی" (بەرتیل بەخش) و "مرتشی" (بەرتیل وەرگر) بێت (ترمذی /۱۳۳۷)
"رشوه" بەرتیل: واتە هەر پارەیەک کە بۆ پووچەڵکردنەوەی مافەکان |||| و گۆڕینی حەقیقەت بۆ درۆیەکی ڕەها بەکاربهێنرێت ، بۆ ئەوەی مافێک لەدەست بچێت یان درۆیەک بسەلمێنرێت، بەڵام ئەگەر کەسێک شتێک بدات بە کەسێکی تر بۆ ئەوەی خێراتر کارەکە ئەنجام بدات و لەم کارەدا هیچ مافێک لەدەست نەچێت، ئەمە بەرتیل نییە، بەڵام باشترە بەرپرسەکە هیچ وەرنەگرێت چونکە شککی گومانی لێدەکرێت و ڕەنگە بەرپرسەکە بەم شێوەیە ڕابێت و بەرتیل وەربگرێت، (خودا باشتر دەزانێت).
https://b2n.ir/j61235
کەمیک بیرکردنەوە لە حورمەتی دایک و باوک
کەمێک بیرکردنەوە لە حورمەتی دایک و باوک
قال الله تعالی : فَلَا تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ
"تەنانەت افُ [کەمترین وشەی ئازاربەخش] بە دایک و باوکت مەڵێ." سورەتی الاسرا 23
لە ڕۆژی قیامەتدا کەسێک ئامادە دەکەن کە کردارەکانی لە هەردوو سەری تەرازووەکەدا یەکسان بن، خودای گەورە پێی دەڵێت نە لە بەهەشتدایت و نە لە دۆزەخدایت.
لە هەمان کاتدا فریشتەیەک لاپەڕەی کتێبەک دەهێنێت و دەیخاتە خوارەوەی تەرازووەکە، کە تێیدا وشەی "اُف" [وشەیەک کە دەبێتە هۆی بێزارکردنی دایک و باوک] تیدا هەیە.
به جۆرێک که تەرازووی شتە خراپەکان قورس دەکات، چونکە وشەی "اُف" ئەوەندە قورسە کە کێشەکەی لە کێشی شاخەکان زیاترە.
بەهۆی ئەمەوە سزای دۆزەخی بەسەردا دەسەپێنرێت، بەڵام ئەو کەسە داوای لێبوردن لە خودای گەورە دەکات. خودای گەورە دەفەرموێت:
بیهێننە دەرەوە، خودای گەورە لێی دەپرسێت ئەی سەرپێچیکاری دایک و باوک! لەسەر چ بنەمایەک دەتەوێت لە دۆزەخ ڕزگارت بێت؟
ئەو کەسە دەڵێت: ئەی پەروەردگار! من ئەهلی دۆزەخم و دیارە هیچ ئەگەرێکی ڕزگاریم نییە چونکە سەرپێچی باوکم بووم، بەڵام ئێستا دەبینم باوکم وەک منە و دەچێتە دۆزەخ
بۆیە دەمەوێت سزاکەم دوو هێندە بکەیت و باوکم لە ئاگری دۆزەخ ڕزگار بکەیت.
خودای گەورە بە بیستنی ئەمە دەفەرمویت: تۆ لە دونیادا سەرپێچی باوکت بوویت و ئێستا باوکت ڕزگار کرد، وەرە لەگەڵ باوکت بچۆرە بەهەشتەوە.
سەرچاوە: واللهی له بیرم چووه
https://b2n.ir/t52446
ژنیکی وەفادار
ژنێکی وەفادار
یەکێک لە وەزیرە دەوڵەمەندەکانی مامون کەسێک بوو بە ناوی ئەسمەعی، دەڵێت ڕۆژێک چوومە ڕاوکردن و لە بیابانیکی بێ ئاو و بێ چیمەن ون بووم. لەڕادەبەدەر تینوو بووم و بە دوای دەربازبوون لە مردن دەگەڕام، که لە ناوەڕاستی بیابان چادرێکم بینی، چوومە ئەو چادره و لەوێ ژنێکی گەنج و جوانم بینی. سڵاوم لێکرد و داوای ئاوم لێکرد. ڕەنگ لە دەموچاویەوە نەما و وتی:
ژنەکە وتی: لە چادرەکەدا ئاو هەیە، بەڵام من مۆڵەتم لە مێردەکەم نییە بیدەم بە تۆ، بەڵام بۆ نانی نیوەڕۆکەم هەندێک شیرم هەیە، کە دەیدەم بە تۆ. شیرەکەی پێدام و منیش خواردمەوە و خەریکی پشوو دان بووم.
زۆری نەخایاند بینیم کەسێک له دوورەوە بەرەو چادرەکە هات، ژنەکە کە سەرنجی دا، هەستا و دەفرە ئاوەکەی برد و لە دەرەوەی چادرەکە وەستا و چاوەڕێی دەکرد.
.
لەم ساتەدا بینیم پیاوێکی پیری ڕەشپێست و شەل کە هاوسەری ئەم ژنە بوو نزیک بووەوە و لە وشترەکە دابەزی. ژنەکە بە پەلە ڕایکرد و سڵاوی لە مێردەکەی کرد و پێیەکانی شۆرد، بەڵام هەرچەند ژنەکە خۆشەویستی و ڕێزی بۆ نیشان دەدا، پیاوەکە بە توڕەیی و توند و خراپ قەرەبووی دەکردەوە و هەموو ماندوێتی خۆی دەدا بەو ژنە و هەرکات ژنەکە بە نەرمی قسەی لەگەڵ دەکرد، بە توندوتیژی وەڵامی دەدایەوە!
بەرگەی ئەم دۆخە سەیرەم نەگرت و ئامادە بووم لە سێبەری ژێر چادرەکە هەستم و لە ژێر خۆری سووتینەر دابم بەڵام ئەم دیمەنە نەبینم. کاتی که لە چادرەکە دەرچووم، پیاوەکە گرنگی پێ نەدام ، بەڵام ژنەکە ڕایکرد و ڕێزی لێگرتم. کە ئەم ڕێز و حورمەتەم لەلای ئەو ژنە گەنجە بینی، گوتم: حەیف نییە گەنجی و جوانی خۆتت بەخشیوه بەم پیاوە خراپ و بەد ڕەوشتە؟ نە گەنجە و نە جوانە، نە پارەی هەیە و نە ئەخلاقی باشی هەیە! بۆ ئەوەندە لەبەردەم کەسێکی وادا خوت زەلیل دەکەیت بۆچی ئەوەندە خۆت کەم دەکەیتەوە و ڕێز بۆ کەسێکی وا دەگریت ؟
.
ژنە گەنجەکە کە ئەمەی بیست، زۆر دڵتەنگ بوو و وتی: بەداخەوە بۆ تۆ، کە هەرچەندە تۆ وەزیری وڵاتێکی ئیسلامییت، دەتەوێت بەم قسە پووچانە خۆشەویستی میردەکەم لە دڵم بدزیت! و به بیرنەکردنەوە و بێڕێزی قسە دەکەیت
.
ئەسمەعی دەفەرموێت: سەرم سوڕما بەم قسە توندانە، وە ڕووبەڕووی ئامۆژگارییەکانی بوومەوە کاتێک وتی: ڕیوایەتێکم لە پێغەمبەر (د.خ) بیستووە کە دەمەوێت پەیڕەوی لێبکەم بۆ ئەوەی بە ئیمانێکی تەواوەوە بمرم. بیستوومە پێغەمبەر(د.خ)دەفەرموێت نیوەی ئیمان سوپاسگوزارییە و نیوەکەی تریش سەبورییە.
پاشان وتی: دنیا باش بێت یان خراپ، تاڵ بێت یان شیرین، گرنگ ئەوەیە مرۆڤ بە ئیمانەوە بمرێت
دونیا پردی قیامەت و ماڵی ئەبەدییە.
سەرچاوە:
التذکرة امام قُرطُبی مالکی و شرح محمد بن عبدالباقی الزرقانی على الموطأ امام مالک
https://b2n.ir/n32967